Cơ quan sinh dục nữ đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản, nó bao gồm bộ phận sinh dục ngoài là âm hộ, âm đạo và bộ phận sinh dục trong là tử cung, vòi trứng, buồng trứng.

• Âm hộ là ngõ vào âm đạo và có hai môi ở hai bên, môi lớn ở phía ngoài và môi nhỏ ở phía trong. Sau môi nhỏ ở trước âm đạo là màng trinh. Màng trinh có nhiều dạng, dạng có lỗ lớn hoặc dạng có nhiều lỗ nhỏ để máu kinh thoát ra. Trên âm hộ là xương mu, có lông phân bố vừa phải. Trường hợp quá nhiều hoặc quá ít lông mu cũng phản ánh một phần các rối loạn về nội tiết tố.
• Âm đạo là đường dẫn từ âm hộ tới tử cung, bình thường 2 thành âm đạo khép lại, có thể giãn khi giao hợp và sinh đẻ.
• Tử cung có dạng hình nón cụt, chia làm 3 phần: thân tử cung, eo tử cung và cổ tử cung. Trong lòng tử cung có lớp nội mạc tử cung bao phủ, thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt và đây cũng là nơi phôi làm tổ và phát triển khi thai trưởng thành.
• Vòi trứng (còn gọi là tai vòi) là ống nối liền buồng trứng với tử cung, khi buồng trứng phóng noãn thì loa vòi của vòi trứng sẽ bắt lấy noãn, chuyển vào vòi trứng rồi tiếp tục hướng về phía buồng tử cung. Nếu bệnh nhân có quan hệ quanh thời điểm rụng trứng thì thường tinh trùng sẽ đi lên từ âm đạo, đến tử cung rồi vào vòi trứng, gặp trứng ở khoảng 1/3 ngoài của vòi trứng.
• Buồng trứng có hình quả hạnh nhân, nằm ở hai bên hố chậu. Buồng trứng ở người phụ nữ tương đương với tinh hoàn của nam giới, có chức năng nội tiết (tiết estrogen từ tuổi dậy thì cho tới tuổi mãn kinh) và ngoại tiết (phóng noãn). Noãn trong mỗi buồng trứng đã được hình thành trước khi sinh. Vào tháng thứ 5 của thai kỳ có khoảng 7 triệu nang noãn. Ở trẻ sơ sinh buồng trứng chứa khoảng 2 triệu nang noãn và ở tuổi dậy thì còn khoảng 400.000. Cứ mỗi tháng từ lúc dậy thì cho tới mãn kinh, sẽ có một số nang noãn được chọn lọc để phát triển. Tuy nhiên, chỉ có một nang noãn trở nên vượt trội, và hầu hết những nang noãn còn lại sẽ thoái hóa. Vào giữa chu kỳ kinh, nang noãn vượt trội sẽ giải phóng noãn gọi là hiện tượng phóng noãn, noãn (trứng) này sẽ được tai vòi bắt lấy và di chuyển về phía buồng tử cung. Suốt cuộc đời, mỗi phụ nữ chỉ có tối đa khoảng 400 noãn trưởng thành và đi vào vòi trứng sau khi phóng noãn.

Sự thụ tinh và vai trò của vòi trứng

Sự thụ tinh của tinh trùng và trứng xảy ra ở 1/3 ngoài của vòi trứng. Hợp tử tạo thành vừa di chuyển về phía buồng tử cung vừa phân chia và phát triển thành phôi dâu, rồi phôi nang. Sau khi đến buồng tử cung, phôi sẽ làm tổ trong tử cung và phát triển thành thai. Nếu có bất kỳ nguyên nhân nào (thường là do vòi trứng bất thường) khiến phôi không đến được buồng tử cung, sẽ gây thai ngoài tử cung. Do đó, vòi trứng có vai trò rất quan trọng trong sinh lý sinh sản ở phụ nữ. Các chức năng quan trọng của vòi trứng bao gồm:

• Vận chuyển tinh trùng.
• Vận chuyển trứng.
• Tạo điều kiện và là nơi tinh trùng thụ tinh với trứng, tạo thành phôi.
• Nuôi dưỡng phôi trong giai đoạn đầu.
• Giúp phôi di chuyển vào tử cung để làm tổ

Chính vì vậy, vòi trứng cần phải có sự thông thương và đầy đủ chức năng để đảm bảo cho việc có thai bình thường.

Theo IVF Việt Nam