Theo công bố của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), 1,9% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản bị vô sinh nguyên phát, 10,5% phụ nữ bị vô sinh thứ phát. Tỉ lệ vô sinh ở nam giới cũng rất cao. Ước tính khoảng 50% cặp vợ chồng vô sinh ở độ tuổi dưới 30.

Ngày càng trẻ hóa

Cũng theo WHO, vô sinh hiếm muộn là căn bệnh nguy hiểm thứ ba, đứng sau ung thư, bệnh tim mạch ở thế kỷ XXI. Việt Nam là một trong những nước có tỉ lệ vô sinh cao trên thế giới. Một báo cáo của Bộ Y tế cho thấy có khoảng 7,7% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản, tương đương với hơn 1 triệu cặp vợ chồng gặp phải các vấn đề về vô sinh hiếm muộn. Đặc biệt, tỉ lệ vô sinh thứ phát (vô sinh sau một lần có thai) đang có xu hướng gia tăng sau mỗi năm.

Bác sĩ Lê Thị Thu Hiền, Phó Giám đốc, Trưởng Khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội, cho biết độ tuổi vô sinh, hiếm muộn đang ngày càng trẻ hóa nhưng nhiều người chưa nhận thức đúng đắn về căn bệnh này. Mặt khác, những rào cản định kiến xã hội khiến nhiều cặp vợ chồng chần chừ không khám hiếm muộn sớm, dẫn đến bỏ lỡ “giai đoạn vàng” để điều trị hiệu quả. “Nguyên nhân dẫn đến hiếm muộn rất đa dạng, có thể do vợ, chồng hoặc do cả hai. Với người vợ nguyên nhân hay gặp nhất là tắc 2 vòi tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang, bất thường tử cung, lạc nội mạc tử cung. Còn với người chồng, vô sinh thường do bất thường số lượng, chất lượng tinh trùng… Điều đáng mừng là y học ngày nay đã có nhiều phương pháp có thể giúp điều trị khả năng có con cho những người hiếm muộn” – bác sĩ Hiền nói.

GS-TS Nguyễn Viết Tiến, nguyên Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết hầu hết người dân vẫn chưa hiểu đúng về các phương pháp điều trị vô sinh, hiếm muộn. Vô sinh do rất nhiều nguyên nhân, vô sinh do cả vợ, cả chồng. Hiện nay, vô sinh do nữ chiếm hơn 40%, vô sinh do nam giới chiếm khoảng hơn 40%, 20% còn lại vô sinh do cả nam và nữ. Tùy thuộc vào từng nguyên nhân mà chúng ta điều trị cho người bệnh. Theo GS Tiến, để điều trị vô sinh hiếm muộn có nhiều biện pháp. Rất nhiều bệnh nhân làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) không thành công nhưng sau đó mổ nội soi thì bệnh nhân lại có thai tự nhiên.

Khám, tư vấn cho các cặp vợ chồng hiếm muộn

Chi phí điều trị hiếm muộn còn cao

Bác sĩ Hiền cho biết để điều trị vô sinh hiếm muộn có nhiều phương pháp. Thông thường bác sĩ sẽ lựa chọn các phương pháp từ đơn giản đến phức tạp, từ chi phí thấp đến chi phí cao. Đầu tiên sẽ tìm nguyên nhân để điều trị theo nguyên nhân. Nếu các cặp vợ chồng hiếm muộn không rõ nguyên nhân hoặc tinh dục đồ ít hơn bình thường thì có thể lọc rửa tinh trùng và bơm tinh trùng vào tử cung, phương pháp này chi phí thấp và hiệu quả cao. Khi các biện pháp này thất bại thì bác sĩ sẽ lựa chọn sang phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm. Trong quá trình thăm khám, bệnh viện tiếp nhận rất nhiều ca khó, hiếm muộn do nhiều nguyên nhân, như vợ chồng mang gien bệnh lý hiếm, người chồng vô tinh, vợ chồng hiếm muộn lâu năm, sảy thai nhiều lần…

Qua thực tế điều trị vô sinh, hiếm muộn, bác sĩ Hiền cho rằng điều quan trọng là các cặp vợ chồng hiếm muộn nhận thức sớm tình trạng của mình, đi khám sớm và chia sẻ cởi mở với bác sĩ thì khả năng điều trị thành công là rất cao. Tuy nhiên, rất nhiều gia đình hiếm muộn khi tìm ra nguyên nhân lại không có điều kiện để thực hiện IVF.

Hiện chi phí IVF tại nước ta vào khoảng 70-100 triệu đồng, tùy từng trường hợp. Mức phí này so với các nước trong khu vực là thấp nhưng so với thu nhập của Việt Nam vẫn cao nên không phải ai hiếm muộn có chỉ định IVF cũng có điều kiện thực hiện. Theo bác sĩ Hiền, dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam đã tác động tiêu cực tới cuộc sống của người dân. Trước khi dịch bệnh diễn ra, chi phí thăm khám và điều trị luôn là một trong những khó khăn chính mà không ít cặp vợ chồng hiếm muộn gặp phải. “Những năm qua, bệnh viện đã hỗ trợ 100% chi phí thụ tinh trong ống nghiệm cho hàng chục cặp vợ chồng hiếm muộn khó khăn để họ trọn vẹn ước mơ trở thành cha mẹ. Tháng 10 tới đây, bệnh viện tiếp tục hỗ trợ chi phí đi lại cho bệnh nhân ngoại tỉnh, miễn phí khám và tư vấn cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, giảm chi phí khi bệnh nhân thực hiện IVF… Bệnh viện hy vọng sẽ tiếp sức cho các gia đình trên hành trình tìm kiếm con yêu, không vì rào cản kinh tế mà từ bỏ ước mơ làm cha, làm mẹ của mình” – bác sĩ Hiền chia sẻ.

Giới chuyên môn cũng lưu ý, tuổi càng trẻ thì tỉ lệ thành công khi điều trị hiếm muộn càng cao. Nghiên cứu trên thế giới cho thấy phụ nữ trên 38 tuổi thì nguy cơ phôi bất thường chiếm 60%, phụ nữ 41 tuổi thì nguy cơ phôi bất thường chiếm 80%. Vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo các cặp vợ chồng đã kết hôn và quan hệ tình dục thường xuyên trong vòng 1 năm mà chưa có thai thì nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để khám vô sinh hiếm muộn.

Theo: Nld