Tinh hoàn hình thành trong bụng trong thời gian phát triển của thai nhi. Trong vài tháng cuối cùng của thai nhi phát triển bình thường, tinh hoàn từ từ rời khỏi bụng, đi qua một đoạn ống trong háng (bẹn) và rơi vào bìu. Tinh hoàn lạc chỗ (cryptorchidism) là một tinh hoàn không di chuyển vào vị trí đúng của nó trong bao da treo phía sau dương vật (bìu) trước khi bé trai ra đời.

Định nghĩa

Tinh hoàn lạc chỗ (cryptorchidism) là một tinh hoàn không di chuyển vào vị trí đúng của nó trong bao da treo phía sau dương vật (bìu) trước khi bé trai ra đời. Thông thường chỉ có một tinh hoàn bị ảnh hưởng, nhưng trong một số trường hợp cả hai tinh hoàn có thể lạc chỗ. Một tinh hoàn lạc chỗ phổ biến hơn ở bé trai sinh non hoặc trước 37 tuần.

Đối với hầu hết các bé trai sinh ra với một hoặc hai tinh hoàn lạc chỗ, vấn đề tự sửa chữa sẽ diễn ra trong vòng vài tháng sau sinh. Nếu trẻ sơ sinh có một tinh hoàn lạc chỗ không tự điều chỉnh, phẫu thuật thường được sử dụng để di chuyển nó vào bìu.

Hình minh họa (internet)

Các triệu chứng

Tinh hoàn hình thành trong bụng trong thời gian phát triển của thai nhi. Trong vài tháng cuối cùng của thai nhi phát triển bình thường, tinh hoàn từ từ rời khỏi bụng, đi qua một đoạn ống trong háng (bẹn) và rơi vào bìu. Nếu có một tinh hoàn không xuống, quá trình đó đã được ngừng hoặc trì hoãn trong giai đoạn phát triển. Do đó, sẽ không nhìn thấy hoặc cảm thấy một tinh hoàn, nơi có thể mong đợi nó sẽ trong bìu.

Một tinh hoàn không xuống thường phát hiện khi kiểm tra em bé ngay sau khi sinh. Nếu có một tinh hoàn lạc chỗ, hãy hỏi bác sĩ bao lâu cần phải được kiểm tra. Nếu tinh hoàn không di chuyển vào bìu trong khoảng 4 tháng tuổi thì các vấn đề có thể sẽ không tự điều chỉnh. Điều trị tinh hoàn không xuống khi con trai vẫn còn bé có thể giảm nguy cơ biến chứng sau này trong cuộc sống, chẳng hạn như vô sinh và ung thư tinh hoàn.

Từ trẻ sơ sinh đến bé trai trước tuổi vị thành niên – những người có tinh hoàn thường xuống khi sinh có thể bị “mất tích” một tinh hoàn sau này. Tình trạng này có thể cho thấy:

• Một tinh hoàn co rút: Di chuyển qua lại giữa bìu và háng và có thể dễ dàng dẫn bằng tay vào bìu trong một cuộc kiểm tra thể chất
• Một tinh hoàn tăng dần: Hoặc tinh hoàn không xuống, “trả lại” vào háng và không thể dễ dàng dẫn bằng tay vào bìu.
• Nếu nhận thấy bất kỳ thay đổi trong bộ phận sinh dục con trai hoặc có liên quan về sự phát triển, hãy nói chuyện với bác sĩ.

Nguyên nhân

Nguyên nhân chính xác của một tinh hoàn không xuống thường không được biết đến. Đó có thể là một sự kết hợp của di truyền học, sức khoẻ của mẹ khi mang thai hay các yếu tố môi trường khác có thể phá vỡ các kích thích tố, thay đổi vật lý và hoạt động thần kinh ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh hoàn.

Yếu tố nguy cơ

Thiếu cân và sinh non là những yếu tố nguy cơ nhất có thể tăng khả năng tinh hoàn không xuống trong ở trẻ sơ sinh. Yếu tố nguy cơ khác là không hiểu rõ. Điều kiện đó có thể làm tăng nguy cơ bao gồm:

• Thiếu cân.
• Sinh non.
• Lịch sử gia đình tinh hoàn lạc chỗ hoặc các vấn đề khác của phát triển bộ phận sinh dục.
• Điều kiện thai nhi có thể hạn chế sự tăng trưởng, như hội chứng Down hoặc lỗi thành bụng.
• Người mẹ khi mang thai sử dụng rượu.
• Người mẹ hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc.
• Người mẹ béo phì.
• Người mẹ – bệnh tiểu đường loại 1, loại 2 hay tiểu đường thai kỳ.
• Phụ huynh tiếp xúc với một số thuốc trừ sâu.

Các biến chứng

Để cho tinh hoàn phát triển và hoạt động bình thường, cần phải hơi lạnh hơn nhiệt độ cơ thể bình thường. Bìu cung cấp một môi trường mát. Cho đến khi cậu bé được 3 hoặc 4 tuổi, tinh hoàn vẫn tiếp tục trải qua những thay đổi có ảnh hưởng đến chức năng sau đó. Một tinh hoàn không xuống không phải là trong môi trường mát. Điều này có thể làm tăng nguy cơ biến chứng sau này trong đời. Các biến chứng này bao gồm:

• Ung thư tinh hoàn: Ung thư tinh hoàn thường bắt đầu vào các tế bào trong tinh hoàn sản xuất tinh trùng chưa trưởng thành. Nguyên nhân các tế bào này phát triển thành ung thư không được biết. Những người có một tinh hoàn lạc chỗ tăng nguy cơ ung thư tinh hoàn. Phẫu thuật chỉnh một tinh hoàn lạc chỗ trước 15 tháng tuổi có thể giảm, nhưng không loại trừ nguy cơ ung thư tinh hoàn trong tương lai.
• Vấn đề sinh sản: Số lượng tinh trùng thấp, chất lượng tinh trùng kém và khả năng sinh sản giảm có nhiều khả năng xảy ra ở những người đàn ông có tinh hoàn lạc chỗ.

Các biến chứng liên quan đến vị trí bất thường của tinh hoàn lạc chỗ:

• Xoắn tinh hoàn: Xoắn tinh hoàn là xoắn dây thừng tinh, trong đó có các mạch máu, dây thần kinh và ống mang tinh trùng từ tinh hoàn đến dương vật. Tình trạng này gây đau đớn do chặn máu đến tinh hoàn. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến mất tinh hoàn. Tinh hoàn lạc chỗ làm tăng nguy cơ xoắn tinh hoàn.
• Chấn thương: Nếu tinh hoàn là nằm ở háng, có thể bị hư từ áp lực đối với xương mu.
• Thoát vị bẹn: Tinh hoàn lạc chỗ có thể kết hợp với thoát vị bẹn. Nếu việc khe giữa bụng và bẹn là quá lỏng lẻo, một phần ruột có thể đẩy vào háng.

Các xét nghiệm và chẩn đoán

Bác sĩ có thể dễ dàng xác định một tinh hoàn không xuống vào bìu. Mục tiêu kiểm tra thêm để xác định vị trí của tinh hoàn và theo dõi những thay đổi trong vị trí tinh hoàn. Nếu tinh hoàn lở háng, bác sĩ có thể định vị hay nếu không thể sờ thấy (nonpalpable), thì có thể phải thăm khám thêm.

Nếu có một tinh hoàn nonpalpable thì cần được chỉ định:

Siêu âm: Siêu âm là một thiết bị không xâm lấn dùng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của cấu trúc bên trong của cơ thể. Siêu âm có thể cho phép xác định vị trí một tinh hoàn nonpalpable, đặc biệt nếu nó nằm trong háng.

Chụp cộng hưởng từ (MRI) với tương phản: MRI là một công nghệ có sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh của mô mềm trong cơ thể. Một tác nhân tương phản tiêm vào mạch máu có thể cải thiện khả năng chụp ảnh của quy trình. Thủ tục này có thể cho phép định vị tinh hoàn trong háng hoặc bụng.

Phẫu thuật nội soi: Thủ tục này thường được coi là sự lựa chọn tốt nhất cho tinh hoàn lạc chỗ không sờ thấy. Phẫu thuật nội soi sử dụng một thiết bị video kết nối với ống nhỏ chèn qua một đường rạch nhỏ ở bụng. Hình ảnh xuất hiện và có thể được mở rộng trên một màn hình video.

Phẫu thuật mở: Trực tiếp thăm dò bụng thông qua một vết mổ lớn hơn có thể là cần thiết trong một số ít trường hợp phức tạp hơn.

Chẩn đoán các vấn đề khác

Nếu em bé có hai tinh hoàn lạc chỗ không sờ thấy, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để xác định giới tính của con. Vắng mặt tinh hoàn là có thể, ví dụ, là do di truyền của con là phụ nữ, nhưng có bộ phận sinh dục ngoài của nam giới. Tình trạng này không rõ về giới tính được gọi là cơ quan sinh dục không rõ ràng, hoặc giới tính không rõ. Các xét nghiệm để kiểm tra khả năng cơ quan sinh dục không rõ bao gồm:

• Đo lường mức độ hormone khác nhau trong máu và nước tiểu.
• Phân tích gene của bé có liên quan đến tình dục.
• Siêu âm kiểm tra cơ quan sinh dục nữ (buồng trứng).

Phương pháp điều trị và thuốc

Mục tiêu của điều trị là di chuyển tinh hoàn lạc chỗ đến vị trí thích hợp của nó trong bìu. Điều trị sớm có thể giảm nguy cơ biến chứng, chẳng hạn như nguy cơ vô sinh và ung thư tinh hoàn.

Phẫu thuật

• Tinh hoàn lạc chỗ thường sửa chữa bằng phẫu thuật. Bác sĩ thao tác một cách cẩn thận tinh hoàn vào trong bìu và khâu nó vào vị trí. Thủ tục này thường đòi hỏi vết mổ tương đối nhỏ và có thể được thực hiện với các thiết bị nội soi.
• Khi đã phẫu thuật, tùy thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như sức khỏe. Bác sĩ phẫu thuật có thể khuyên thực hiện phẫu thuật sau khi 3 đến 6 tháng tuổi và trước khi được 15 tháng tuổi. Phẫu thuật điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ biến chứng sau này.
• Trong một số trường hợp, tinh hoàn có thể kém phát triển, bất thường hoặc chết. Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ mô tinh hoàn.
• Nếu có thoát vị bẹn kết hợp với tinh hoàn lạc chỗ, thoát vị được sửa chữa trong thời gian phẫu thuật.

Sau khi phẫu thuật, các bác sĩ phẫu thuật sẽ giám sát tinh hoàn để thấy nó tiếp tục phát triển, hoạt động tốt và ở lại tại chỗ. Giám sát có thể bao gồm:

• Khám nghiệm
• Siêu âm kiểm tra của bìu.
• Các xét nghiệm của hàm lượng hoóc môn.

Điều trị Hormone

Điều trị Hormone liên quan đến việc tiêm chorionic gonadotropin (HCG). Hormone này có thể làm cho tinh hoàn di chuyển đến bìu, nhưng hormone thường ít hiệu quả hơn phẫu thuật. Có một số bằng chứng cho thấy hormone có thể đóng góp cho sự khởi đầu sớm của tuổi dậy thì (tuổi dậy thì sớm).

Các phương pháp điều trị khác

• Nếu không có một hoặc cả hai tinh hoàn – hoặc thiếu hoặc không tồn tại sau khi phẫu thuật – có thể xem xét cấy ghép tinh hoàn trong cuối thời thơ ấu hay tuổi niên thiếu. Tinh hoàn cấy ghép có hình nốt sần chứa đầy chất lỏng – dẫn đến “xuất hiện” hai tinh hoàn trong bìu.
• Nếu không có ít nhất một tinh hoàn khỏe mạnh, bác sĩ sẽ giới thiệu đến một chuyên gia về hormone (nội tiết) để thảo luận về phương pháp điều trị hormone trong tương lai, cần thiết để có tuổi dậy thì và trưởng thành về thể chất.

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

• Ngay cả sau khi phẫu thuật, điều quan trọng để kiểm tra tình trạng của tinh hoàn để đảm bảo phát triển bình thường. có thể giúp đỡ con trai của mình bằng ý thức về sự phát triển của cơ thể của mình và nói chuyện với ông về điều đó.
• Kiểm tra vị trí của tinh hoàn thường xuyên trong quá trình thay tã hoặc tắm.
• Khi sắp đến tuổi dậy thì, bố mẹ hãy trao đổi với con về những thay đổi của cơ thể, giải thích để con có thể tự kiểm tra tinh hoàn của mình. Đây sẽ là một kỹ năng quan trọng để phát hiện sớm các khối u có thể.

Đối phó và hỗ trợ

Nếu không có một hoặc cả hai tinh hoàn, bé sẽ cảm thấy tự ti về cơ thể của mình. Những mặc cảm này có thể xuất hiện khi giao tiếp, sinh hoạt với bạn bè đồng trang lứa. Một số gợi ý dưới đây sẽ giúp bố mẹ không bị lúng túng khi con có những biểu hiện lo lắng bộ phận sinh dục của mình khác biệt với các bạn:

• Cung cấp cho con những thông tin về bìu và tinh hoàn.
• Giải thích với con về cấu tạo, thường sẽ có 2 tinh hoàn trong bìu. Tuy nhiên, nếu thiếu 1 thì vẫn còn 1 tình hoàn khỏe mạnh.
• Nhắc nhở không phải là bị bệnh hoặc có nguy cơ bệnh tật.
• Nói chuyện về việc cấy ghép là một lựa chọn tốt.
• Giúp thực hành một phản ứng nếu trêu chọc hoặc hỏi về tình trạng này.
• Hãy nhận biết các dấu hiệu của sự lo lắng hay bối rối, chẳng hạn như không tham gia vào môn thể thao mà bình thường được hưởng.

Theo Dieutri.vn