Bệnh suy sinh dục nam thường gặp ở nam giới có độ tuổi trên 40. Cũng tương tự với mãn kinh ở phụ nữ, suy sinh dục nam là do sự suy giảm của nội tiết tố testosteron. Khi đó người đàn ông không thể đạt được sự cương dương, sự xuất tinh hoặc cả hai.

I./ Định nghĩa

Suy sinh dục ở nam giới là hội chứng liên quan đến tinh hoàn (cơ quan sinh dục nam). Tinh hoàn là cơ quan vừa ngoại tiết, vừa nội tiết. Chức năng nội tiết là tiết ra Testosteron. Testosteron là nội tiết tố (hormon) sinh dục nam quyết định đến hoạt động tình dục, sự ham muốn, sự thăng hoa, tình yêu lứa đôi và sự phát triển của cơ quan sinh dục. Đồng thời nó cũng quyết định đến hoạt động tim mạch, huyết áp, sự phát triển hệ thống cơ xương bắp, đường huyết, chuyển hóa, giấc ngủ…Chức năng ngoại tiết là sự sản xuất tinh trùng, giúp duy trì nòi giống của mỗi người đàn ông, mỗi gia đình.

II./ Phân loại

1./ Theo lứa tuổi

Suy sinh dục ở nam giới nguyên phát được biểu hiện khác nhau, tùy thuộc vào lứa tuổi của bệnh nhân: trước tuổi dậy thì và sau tuổi dậy thì.

Trước tuổi dậy thì có thể gặp tinh hoàn chưa phát triển đầy đủ, tinh hoàn teo nhỏ, tinh hoàn ẩn hoặc lạc chỗ, chưa di chuyển xuống bìu,  lượng testosteron không được sản xuất hoặc sản xuất không đủ gây ra các triệu chứng như:

• Trẻ em thiếu thể chất: cao lòng thòng, chân dài, ngực lép.
• Sụn tiếp hợp đầu xương không phát triển.
• Testosteron ở tuổi chưa dạy thì < 1nmol/l.

Sau tuổi dậy thì, mặc dù phát triển hệ thống lông nhưng lông mu rụng và thưa dần, tinh hoàn đã phát triển nhưng sau đó nhỏ dần, mềm nhẽo, lượng testosteron giảm, FSH và LH tăng cao, không sản xuất được tinh trùng, dẫn đến vô sinh nam.

2./ Suy sinh dục ở nam giới có thể gặp bẩm sinh hoặc mắc phải

Suy sinh dục bẩm sinh:

• Rối loạn ống sinh tinh.
• Loạn sản hoặc bất sản ống sinh tinh.
• Xơ teo ống sinh tinh.

Suy sinh dục mắc phải:

• Sau chấn thương tinh hoàn (do thể dục thể thao, tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt…).
• Lao tinh hoàn, lao mào tinh hoàn.
• Các bệnh lý lây truyền qua đường tình dục (giang mai, lậu…).
• Các phẫu thuật phải cắt bỏ tinh hoàn (ung thư tinh hoàn, súc vật cắn mất tinh hoàn…).

Một trường hợp suy sinh dục xảy ra nhất thời chỉ gặp trong một giai đoạn của một lứa tuổi trẻ. Với bệnh nhân đã phát triển đầy đủ cơ quan sinh dục, quan hệ tình dục bình thường, có thể đã có con nhưng do quan hệ tình dục quá mức, lối sống buông thả, thủ dâm quá nhiều đưa đến tình trạng cơ thể rệu rạo, mệt mỏi, uể oải, tinh thần đờ đẫn, không ham muốn tình dục, không cương cứng được, do vậy không còn quan hệ tình dục được, với trường hợp này, điều trị dễ thành công.

III./ Chẩn đoán

Bên cạnh các triệu chứng lâm sàng như trên, xét nghiệm chẩn đoán có giá trị nhất là định lượng Testosteron. Ở người trưởng thành bình thường lượng estosteron dao động trong khoảng từ 9,7 đến 27,8 nmol/l. Nếu giảm dưới mức bình thường, bệnh nhân được chẩn đoán xác định là Suy sinh dục.

IV./ Điều trị

• Bệnh nhân có các triệu chứng nghi ngờ như trên, cần đến Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội để được khám, tư vấn và làm các xét nghiệm tìm nguyên nhân và  định lượng nội tiết tố sinh dục nam trong đó có Testosteron. Tùy từng trường hợp, bác sỹ sẽ đưa ra các chỉ định điều trị phù hợp.
• Các bệnh nhân còn nhỏ tuổi, khi tắm rửa phụ huynh nên kiểm tra bộ phận sinh dục nam của con, nếu thấy có dấu hiệu nghi ngờ hoặc bất thường cần đưa đến Bệnh viện để được khám và chẩn đoán cụ thể.

BSCK II Nguyễn Khắc Lợi – Giám đốc Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội

Chuyên khoa Nam học và Tiết niệu